خاک در ساختمان سازی

از خاک چه می‌دانیم:

آیا تا به حال اندیشیده‌اید که محل ساختمان سکونت شما بر چه نوع خاکی بنا شده است؟

آیا تا به حال در مورد اهمیت نوع خاک در پایداری سازه‌ها اندیشیده‌ایم؟

آیا درهنگام ساخت ساختمانها به وضعیت آبهای زیرزمینی و وجود حفره ها وکوره ها یا قناتها درنزدیکی ساختمان خود دقت کرده‌ایم؟

آیا تا به حال ساختمانهایی که درکناره خاکبرداریها بنا شده‌اند نظر کرده‌ایم؟

آیا به چگونگی خاک درمحل شیب کوهها فکر کرده‌ایم؟

سوالات بسیاری از این قبیل در اهمیت تأثیر وضعیت شرایط خاک در استحکام و پایداری ساختمانها چه در وضعیت ایستایی و چه بعد از وقوع زلزله قابل مطرح شدن است.

پس بیایید ابتدا خاک را بهتر بشناسیم.

بطور کلی خاکها از فرسایش سنگها و در دراز مدت تشکیل شده درمحل خود رسوب کرده و انتقال می‌یابند خاکها دارای اندازه ذرات متفاوتی بده و در یک تقسیم بندی بسیار کلی خاکها در طبیعت به صورت خاکهای رسی،سیلتی،ماسه‌ای،شنی و قطعات سنگی تقسیم می شوند.خاکهای سطحی عموماً ترکیبی ازخاکهای فوق و خاکهای نباتی می‌باشند خاکها از لحاظ تراکم ساختمانی به شکل شل،نیمه متراکم و متراکم وجود دارد خاکها علاوه بر تفاوت در ریزدانه و درشتدانه بودن دارای چسبندگی وقفل وبستهای متفاوتی می باشند خاکهای رسی اشباع عموماً دارای چسبندگی قابل توجهی بوده لیکن خاکهای سیلیتی و ماسه‌ای از چسبندگی کمتری برخوردارند.

خاکهای مکناطق مختلف،بدلیل خصوصیات مختلف،دارای استحکام ومقاومت‌های متفاوت هستند و همچنین در اثر بارهای وارده نشست‌های متفاوتی از خود بروز می دهند به طور کلی وجود رطوبت درخاکها باعث کاهش پارامترهای مقاومتی می شوند.

قبل از احداث هر بنا چه ساختمان ساده چند طبقه و چه پلها،سدها،و غیره انجام عملیات شناسایی خاکها(عملیات شناسایی ژئوتکنیکی)امری ضروری است.امروزه مهندسین بیش از پیش به اهمیت شناسایی خاکها قبل از احداث ساختمان برآن پی برده‌اند.

عملیات شناسایی خاکها به دو گروه عملیات شناسایی صحرایی و عملیات آزمایشگاهی تقسیم می‌شوند در عملیات صحرایی عملیات حفاری دستی یاماشینی و نمونه گیری،شناسایی زمین‌شناسی،شناسایی پارامترهای آب و هوایی و همچنین آزمایشهای درجای صحرایی و در آزمایشگاه،آزمایشهای آزمایشگاهی انجام می‌گیرد و در نهایت پس از بررسی ها و مطالعات مقدار مقاومت خاک برای پی‌ها‌ی مختلف ارائه می شود.

این مطالعات در عملیات ساختمان سازی از اهمیت بسزایی برخوردار می‌باشند و با توجه به این مطالعات می‌توان پی و فنداسیون مناسب را با توجه به بارهای وارده تعیین نمود.

پی ها به طور کلی به دو گروه پی‌های سطحی و پی‌های عمیق تقسیم می شوند.

پی‌های سطحی:

همان پی‌های متداول در شهرها هستند که به صورت پی‌تک نواری و گسترده(رادیه) می‌باشند.

پی‌های عمیق:

همان شمعها می‌باشند که در شرایطی که مقاومت خاک‌ برای پیهای سطحی کفایت نمی‌کند از این پی استفاده می‌شود.

این نکته لازم به ذکر است که تعیین نوع پی هم به نوع سازه و هم به مقاومت خاک بستگی دارد بنابراین ممکن است بری دو ساختمان کاملاً مشابه در دو محل خاکی متفاوت پی های متفاوت پیشنهاد شود.

نکته ایمنی:

۱)باید بیاموزیم که در انتخاب منطقه محل احداث ساختمان از مجاورت باگسلها اجتناب ورزیم و به نقشه‌های پهنه‌بندی توجه نماییم.

۲)پیش از ساخت سازه‌ها به مسئله خاک آن توجه کنیم سازه  خود را بر هر خاکی ننهیم،قبل از ساخت سازه ها دردامنه شیبها با متخصص آن مشاورت کنیم و بدانیم هر قدر سازه‌ ما محکم باشد اگر بر خاکی ضعیف بنا شود در آینده با مشکل مواجه خواهد شد.