مراحل آوار برداری

کلیات آوار برداری سه مرحله میباشد که عبارتند از :
الف) جلوگیری از سقوط اشیا معلق و دیوارهای در حـال ریـزش؛ لازم بـه ذکـر اسـت کـه چنانچه یک جسم ۵ کیلوگرمی از فاصله ۲ متری فقط با نیروی جاذبه زمین سـقوط نمایـد، سرعت برخورد آن با زمین حدود ۶/۵متر بر ثانیه میگردد . چنانچه روی سر کسی بیافتـد، نیروی آن برای شکستن جمجمه او کافی است. بنابر این اشیا معلق را باید از میان برداشت و کاملاً مهار نمود و در قسمتهایی که احتمال ریزش دارد، نباید عملیات شود، بلکـه ابتـدا آنها را تخریب یا کاملاً ایمن مینماییم و سپس شروع به عملیات میکنیم.
ب) قطع آب، برق، گاز شهری، آبهای لوله کشی و تحت فشار.
ج) از بین بردن شعله ها و دود و کشف محل نشتیهای گاز، شامل سیلندرهای گاز و خـارج ساختن و حمل آن به محلی مطمئن.
د) جلوگیری از ورود و تجمـع و هجـوم افـراد متفرقـه در روی آوار و حفـظ سـکوت جهـت تشخیص محل محبوس شدگان.
(پس از تشخیص محل در صورت جواب دادن توسط محبوس شده با سخنان تسلیبخش به وی امیدواری داده و محل را جهت اقدامات بعدی علامت گذاری مینماییم .)

بررسی چگونگی وضعیت محبوس شدگان

پس از ایمن سازی محل و برای شروع عملیات، نخستین اقدام، پیدا کـردن محبوسـین در زیر آوار میباشد که میتواند با توجه به موارد ذیل به روشهای مختلف اقدام نمود:
الف) بر اساس گفته شهود: آنهایی که خود درگیر حادثه و یا در لحظـه آوار نـاظر بـودهانـد، اولین کسانی که به محل رسیده اند و همچنین افرادی که قبل از وقوع حادثه از محل خارج شدهاند و یا اشخاصی که دائماً با افراد آن محل در تمـاس بـوده و از عـادات آنهـا بـا اطـلاع هستند مانند همسایه ها و اقوام نزدیک.
ب) با برقراری سکوت و صدا کردن در محل آوار.
ج) در نظر گرفتن احتمالات فصلی، مانند فصل تابستان و مدارس، احتمالات زمانی، ماننـد شب و ساعت کار ادارهها و کارخانه ها و یا ساعات خواب که اغلب افراد در این ساعت در اتاق خواب میباشند و غیره.
د) استفاده از دستگاه زندهیاب
ه) استفاده از سگ
چنانچه در طی هر یک از موارد فوق، محل محبوسشدگان حدس زده و یـا پیـدا شـده باشد، میباید با پارچه نواری سفید اطراف آن را علامت ذگ اری نمود و چنانچه هوای فشـرده و اکسیژن موجود باشد، تا شروع اقدامات بعدی مـیتـوان در صـورت امکـان توسـط سـوند مخصوص تزریق هوا، به مصدوم هوا رسانید.

توجه : اگر حادثه آوار در اثر تجمع موادی بر روی سقف و یا کنار دیوار رخ داده باشد و ایـن مواد مانند، سیمان به صورت انبوه ( فله ) گچ یا آهک یا دیگر مواد شـیمیایی (ماننـد کـود شیمیایی) باش،د ضروری است مضرات و خطرات ناشی از تماس یا تنفس آنهـا را بـه همـه افراد حاضر در محل اطلاع داد.

نکات مهم در رابطه با آوار برداری

الف ) استفاده از وسایل ایمنی فردی از قبیل دسـتکش، کـلاه، ماسـک حفـاظ گـرد و غبـار ضروری است.
همچنین افراد تشکیل دهنده تیم نجات باید پـیهـا، سـتون هـا و سـقف هـا را در محـل ساختمانی که آوار شده، شناسایی نموده رو برای ایستادن در محل عملیات، نقـاط محکـم را شناسایی و روی آنها قرار گیرند و حتی الامکان، خارج از این مسیرها حرکت نکنند.
ب) ایجاد حصار در محل آوار برداری جهت جلوگیری از ورود افراد متفرقه به روی آوار.

ج) استمداد از نیروی انتظامی به منظور جلوگیری از هرج و مرج و برقراری نظم بـه هنگـام  عملیات (زیرا در این قبیل موارد همیشه افرادی حضـور دارنـد کـه در کـار اخـتلال ایجـاد میکنند).
چ) کنترل افرادی که در اثر بروز حادثـه آوار، تعـادل روانـی خـود را از دسـت داده و دچـار حملات روانی گردیدهاند.
ح) جلوگیری از ورود افراد فرصت طلب و سودجو.
خ ) عدم تعادل به هنگام عملیاتی که باعث خطر میشود. هنگام آوار برداری تکه های بزرگ باید مراقبت بود که بر روی پا نیفتاده یا با قسمتی از بدن برخورد نکند و همچنـین هنگـام چرخش بدن، پا به تکه های دیگر آوار گیر نکند.
د ) نجاتگران نباید هنگام آواربرداری به یکدیگر تکیه کنند.
ذ ) به هنگام بارگیری، دستگاهها و ابزارها برای عملیات از تعادل کافی برخوردار باشند.
ر ) تجهیزات و وسایل به محل آورده شده، نباید در روی آوار رهـا شـود؛ زیـرا ممکـن اسـت هنگام زیر و رو کردن آوار، مدفون شده ها، به آن صدمهای وارد شود.
ز ) به هنگام عملیات جوشکاری، برشکاری و مشابه آنها، از وسایل ایمنی ویژه ماننـد عینـک مخصوص برشکاری و جوشکاری و غیره استفاده گردد.
س ) لازم است از دستگاههای ایمنی جنبی که برای ای نگونه ابزارها بـا توجـه بـه موقعیـت، مورد نیاز است به محل عملیات آورده و در صورت لزوم استفاده شود . برای مثال، هنگام کار با دستگاه برشکاری که در محل یا قسمتی که احتمال آتش سـوزی در اثـر بـودن مایعـات قابل اشتعال وجود دارد، حتماً خاموش کننده مناسب به محل آورده شود.
ش ) اگر در قسمتی از ساختمان که آوار شده، نباید رفت و آمد کـرد بـا نصـب علائـم عبـور ممنوع یا علائم شبرنگ و طناب به همراه دیگر وسایل هشدار دهنده آنجا را مسدود نمایید.

ص ) برای رفت و آمد تیم نجاتدهنده باید راه مناسب را انتخاب و آن را علامتگذاری نمود.

ض ) چنانچه لازم است جهت تسریع کار، جرثقیل یا لودر و امثالهم بـه محـل حادثـه آورده شود، لازم است محل قرار گرفتن آنها قبلاً تعیین و از وجود آوار پاک گردد تا میـدان مـانور کافی برای آنها وجود داشته باشد.

نکات مفید دیگر

الف) به زمان وقوع توجه شود.
ب) آوار برداشته شده از قسمتی، نباید در جایی ریخته شود که آوار اولیه وجود داشته باشد.
ج) در آوار برداری، کسانی که در زیر آوار زنده بودنشان محرز است، به افراد مرده ارجحیـت دارند و باز آنهایی که با مختصر عملیات آزاد میشوند، به افرادی که در شرایط سـختتـری میباشند، ارجح هستند.
د) به هنگام شب، تهیه نورافکنهای قوی ضروری است که از راه دور به صـورت مـوازی بـه محل بتابند تا محیط برای عملیات روشن و مناسب باشد.

 اقدامات ضروری پس از بررسی مصدوم و محبوس حادثه آوار

پس از دسترسی به محبوسین آوار، چنانچه خود به هوش بوده و قادر به حرکت میباشند با کمک مختصری آنها را خارج نمایید، ولی در غیراین صورت به ترتیب اولویت،اقدامات زیر را انجام دهید:
الف) بازبینی راههای هوایی که در صورت انسداد آن را باز کنید.
ب) چنانچه تنفسی نداشته باشد، اقدام به تنفس مصنوعی نمایید.
پ) وضعیت قلب را معاینه و در صورت نیاز اقدام به ماساژ قلبی کنید.

هیچگاه عضوهایی که در اثر ماندن زیر فشار و یا گیر کردن بین موانعی که بـرای مـدت طولانی تحت فشار بودهاند و مشکل خونریزی دارند، نباید به یک دفعه آزاد گردد، بلکه بایـد قبل از رهاسازی عضو، بالای آن را محکم بست و سپس اقـدامات بعـدی را انجـام داد؛ زیـرا میتواند ایجاد شوک نماید و همچینن در صورت تغییر رنگ عضو، پـس از برقـراری جریـان خون، سموم به تمامی بدن انتشار یابد.
ت) تزریق سرم به هر مصدوم از ضروریات است.
ث) از لهیدگیها، کنترل خونریزی و ضربههای مغزی مراقبت نمایید.
ج) بیحرکت کردن شکستگیها و کنترل، معاینه و مراقبت از ستون مهـره هـا بسـیار مهـم است.
چ) مصدوم را برای حرکت ( بسته بندی کردن ) آماده کنید.
ح) او را حرکت دهید.
توجه : تنها زمانی مجاز به حرکت دادن مصدوم، بدون رعایـت مـوار  فـوق هسـتید کـه خطر مضاعفی جان مصدوم را تهدید کند. 

دستورات دستورات ایمنی

الف) در صورت ترک منزل برای مدت طولانی، تمام شیرهای تحت فشـار را از فشـار خـارج کنید.
ب) از انبار کردن و ورود مواد منفجره مانند کاربیت، استیلن، مواد محترقـه ماننـد بنـزین و تینر و غیره به داخل ساختمان اجتناب گردد.
پ) در صورت نیاز به تعمیر لوازم و ادوات حساس مانند موتورخانه، آبگـرمکن، اجـاق گـاز و غیره از تعمیرگاه مجاز و از وسایل استاندارد شده، استفاده گردد.
ج) ایمنی چاههای فاضلاب رعایت شود.
چ) به هنگام نزدیک شدن به فصـل بـارش، از بـاز بـودن راه هـای خـروج آب در پشـت بـام اطمینان حاصل گردد.

د) در صورتی که آب مصرفی به هر دلیلی قطـع شـد، هنگـام تـرک منـزل از بسـته بـودن تمامی شیرهای آب اطمینان کامل حاصل گردد (بهتر است در بالای شـیرهای آب بـا فلـش جهت بستن آنها مشخص شود تا کودکان و افراد نابالغ به اشتباه اقدام به بـاز نمـودن کامـل آن ننمایند).

عنوان : اصول و مبانی عملیات امداد و نجات
مولف : فرامرز فرج