توصیه های بهداشتی در مدیریت بیماری کرونا
با سلام و درود خدمت تمامی عزیزان, با توجه به ورود نامیمون بیماری کرونا به کشور توجه شما را به توصیه های بهداشتی زیر جلب می کنم:
–    ترس از بیماری موجب تضعیف سیستم ایمنی بدن می شود.
– ار هر گونه دست دادن به هر طریقی با دیگران اکیدا خودداری کنید(در زمان حضور در منزل بعد از ساعت کاری قبل از تماس با افراد خانواده دستهای خود رابشویید).
– اگر مشکوک به علائم سرما خوردگی هستید از حضور در محل کار بپرهیزد در منزل بمانید و استراحت کنید یا به پزشک مراجعه بفرمایید( مراقب سلامت خود و دیگران باشیم)
–    از سفر به شهرهای که کرونا مثبت هستند بخصوص قم در حد امکان خودداری کنید.
–    شستشوی مرتب دستها به نحویکه حداقل ۲۰ ثانیه به طول انجامد مهمترین عامل در ممانعت از نشر بیماری است.
–    ضدعفونی دستهای تمیز با ترکیبات الکلی می تواند مانع نشر بیشتر بیماری گردد.
– به فرزندان خود شستشوی صحیح دستها را یاد بدهید و همچنین برای انها ژلهای ضدعفونی کننده تهیه کنید و اموزشهای لازم برای استفاده را  به انها بدهید.
– از حضور فرزندان بیمار خود (حتی سرما خوردگی با علائم خفیف) در محلهای اموزشی اکیدا خودداری کنید.
–       از زدن دست به صورت خود(چشم, بینی و دهان) در صورتیکه ضدعفونی نشده اند اجتناب کنید.
–    حتما ناخن های کوتاه داشته باشید و در صورت داشتن ناخن بلند حتما نظافت انرا رعایت کنید.
–    در زمان شستن دستها انگشتر یا دستبندتان را نیز بشوید.
–    در زمان سرفه یا عطسه حتما جلوی دهان خود را با دستمال یا گوشه لباس خود بگیرید(در صورت استفاده از دستمال سریعا انرا درون کیسه زباله بیندازید)
–    مدت زمان اطمینان به شستشوی دستها حدود ۱۵ دقیقه خواهد بود ولی اگر بعد از شستن دستها یا ضدعفونی ان با هر جسم یا سطحی تماس داشته باشید عملا باید شستشوی مجدد را انجام دهید.
–    در صورت الودگی در شیر آب ابتدا شیر اب را شسته و سپس دستهای خود را بشویید.
–    تلاش کنید کمتر دستهای خود را به صورت(بینی, چشم و دهان) بزنید سعی کنید این عادات غلط را ترک کنید.
–    سعی کنید علاوه برشستن دستها صورت را نیز با اب و صابون هر چندوقت یکبار بشوید.
–    کرونا یک بیماری هوا برد نیست و از طریق هوا منتقل نمی شود اما حداقل فاصله یک متری با افراد سالم را رعایت کنید.
–    ویروس کرونا جزء ویروسهای سنگین می باشد و بنابراین بر روی سطوح باقی می ماند و دستهای الوده باعث انتقال ویروس از سطح به بدن(دهان, چشم و بینی) خواهد بود.
–    مدت زمان باقی ماندن ویروس حدود ۹ روز و در سطوح صاف و صیقلی تا حدود بیش از ۲۰ روز خواهد بود بنابراین سطوح صاف می توانند در انتشار بیماری بسیاری موثر باشند.
– دوره کمون بیماری کرونا ۱۴ روز بیان شده است اما ممکن است این زمان بیشتر نیز باشد.
– در صورت برخورد با افراد مبتلا به علائم سرما خوردگی فاصله ایمن را با انها رعایت کنید(حداقل یک متر اما توصیه می کنم بیش از ۲ متر فاصله بگیرید) و سریعا به انها توصیه کنید به منزل برای استراحت برن یا به پزشک برای مداوا مراجعه کنن.
– اگر با فردی با علائم سرماخوردگی در تماس بودید ضمن حفظ خونسری خود ابتدا دستها و صورت خود را با اب و صابون بشوید و در ضمن در صورت امکان لباسها خود را تعویض کرده و در ماشین لباسشویی با اب گرم بشویید.
–    برای گندزدایی سطوحی نظیر کنترل تلویزیون و … از ترکیبات الکی استفاده کنید.
– برای تهیه ماده گندزدا با استفاده از وایتکس حتما از اب سرد استفاده کنید.
–    برای گندزدایی سرویسهای بهداشتی از نسبت یک قسمت وایتکس با ۵ قسمت آب استفاده کنید و در زمان گندزدایی تهویه مناسب را داشته باشید و حداقل ۱۵ دقیقه اجازه دهید تماس وایتکس با سطح رعایت شود (اگر نگران اسیب به شیرالات و تجهیزات هستید بعد از ۱۵ دقیقه سرویس را با اب بشویید ).
– از ترکیب یک قسمت وایتکس به ۵ قسمت اب می توانید برای گندزدایی سطوح نیز استفاده کنید بدین صورت که دستمال تمیزی را با این مایع اغشته نموده و سپس بر روی سطوح بی جان(مانند دستگیره درب و …) بکشید(به صورت یک طرفه) و اجازه دهید که سطح مورد نظر خشک شود.
– اگر نسبت به بوی وایتکس حساس هستید یا برای شما ازار دهنده است می تواند وایتکس را با نسبت بیشتری از اب نیز مخلوط کنید( اما سعی کنید این ترقیق با توجه به شرایط موجود بیشتر از ۲۰ مرتبه نشود چرا که قدرت گندزدایی به شدت کاهش می یابد).
– از هر گونه مخلوط کردن وایتکس با سایر شوینده ها اکیدا خودداری کنید.
– در صورت استفاده از وایتکس برای گندزدایی ظروف(نظیر استکان و …) بعد از حدود ۳۰ دقیقه ظروف را حتما با اب گرم بشویید.
– – از استعمال قلیان, سیگار و مشروبات الکلی اکیدا پرهیز کنید.
–    در محلهای عمومی و ادارت و امکان پرتردد توصیه می کنم هر دوساعت یکبار عملیات گندزدایی سرویسهای بهداشتی انجام بشه.
– تا حد ممکن سعی کنید از سرویسهای بهداشتی عمومی استفاده نکنید و در صورت نیاز پس از استفاده علاوه برشستشوی دستها از ترکیبات الکی هم برای اطمینان بیشتر استفاده کنید.
–    از حضور در محلهای پرتراکم جمعیتی خودداری کنید و در صورت اجبار به حضور حتما ماسک n95 یا FFP2 استفاده کنید.
– در محلهای شلوغ و پرتراکم نظیر مترو و اتوبوس و .. از دستکش استفاده کنید(می توانید از دستکش نخی استفاده کنید و هر شب نسبت به شستشوی ان اقدام کنید).
– در زمان استفاده از پله برقی از لمس کردن ریل آن اکیدا خودداری کنید و در صورت نیاز به حفظ ایمنی و دست زدن حتما دستمال کاغذی را مانع دستان خود و ریل ان قرار دهید.
–    افراد داری بیماریهای خاص که دچار ضعف در سیستم ایمنی هستند و و افراد مسن تا حد ممکن از خروج از منزل خودداری کنند.
–    اگر دارای علائم بیماری (حتی سرما خوردگی) هستید یا در معرض افراد بیمار هستید از ماسک استفاده کنید حتی اگر شده از ماسکهای معمولی.
– در محل کار از غذاهای خانگی خود استفاده کنید و همینطور از لیوان و قاشق و چنگال شخصی خود همیشه استفاده کنید.
–    مدت زمان استفاده از ماسکهای  معمولی کمتر از دوساعت و ماسکهای فیلتر دار حدود ۸ ساعت کاری است (بعد از مصرف ماسکها را در کیسه های زباله دور بیندازید).
–    در زمان زدن ماسک فیت کردن ماسک اهمیت دارد و وجود ریش مانع فیت شدن ان می شود.
–    از ایجاد دود شبیه اسپیند و کندور و… در منزل خودداری کنید چرا که اثر اثبات شده ای ندارند و سیستم تنفسی شما را دچار چالش خواهد کرد.
–    در محیط کار میز کار خود را شخصا تمیز و نظافت کنید (دستمال های تنظیف پرسنل خدمات معمولا الودگی را منتقل می کنند).
– تا حد ممکن از دستگاه های عابر بانک استفاده نکنید و اگر نیاز به استفاده دارید حتما بعد از استفاده دست های خورد را با ترکیبات الکی ضدعفونی کنید در ضمن سعی کنید پول به مقدار کافی بردارید تا نیاز کمتری به استفاده از این سیستم ها داشته باشید.
– در زمان خرید از دادن عابر بانک خود به فروشنده خودداری کنید(خودتون کارت بکشید و بذارید فروشنده رمز رو بزنه و یا با دستمال کاغذی یا گوش پاک کن رمز رو بزنید).
– توصیه می کنم برای زدن کلید اسانسور در ادارت از گوش پاک استفاده کنید که تماسی با کلید اسانسور نداشته باشید.
– از حضور در اسانسورهای شلوغ به خصوص در ابتدای کار و پایان کار اکیدا خودداری کنید(کمی صبور باشید تا اسانسور خلوت شده یا از پله ها استفاده کنید)
–    قبل و بعد از تهیه غذا در منزل دستان خود را به صورت کامل بشوید.
–    غذا یا نوشیدنی که بتواند سیستم ایمنی بدن را به سرعت تقویت کند وجود ندارد پس به شایعات فضای مجازی توجه نکنید.
–    سعی کنید غذاهای خانگی مصرف کنید و از حضور در رستورانها و فست وفودها و فود کورتها خودداری کنید.
–  از پختن گوشت و تخم مرغ به صورت کامل اطمینان حاصل کنید(تخم مرغ عسلی میل نفرمایید, گوشت را هم تا حد ممکن اب پز بفرمایید).
– تا حد ممکن سعی کنید نان های صنعتی بسته بندی شده را تهیه و مصرف کنید.
– در زمان خرید نان از قرار دادن نان بر روی توری یا سکوی موجود در خارج از نانوایی بپرهیزید.
–  از هرگونه بوسیدن کودکان و بخصوص نوزدان اکیدا خودداری کنید.
–    در صورت مشاهده علائم بیماری (تب, سرفه و …) سعی کنید از نگه داشت زباله (بخصوص دستمالهای اغشته به ترکیبات مخاطی) بیش از یک روز در منزل خودداری کنید و سریعا زباله ها را از منزل در اسرع وقت خارج کنید.
– در ادارات سعی کنید در زمان پاسخگویی به تلفن های مشترک از اسپیکر ان استفاده کنید.
–    در منزل سعی کنید تهویه مناسبی داشته باشید و ترجیحا پنجره ها را برای تهویه باز و بسته کنید (حداقل چندبار در روز).
–    در زمان تردد با وسائل نقلیه حتما کمی گوشه پنجره ها را برای تهویه هوا باز کنید.
–    در صورت قصد سفر تا حد ممکن سعی کنید از وسیله نقلیه شخصی خود استفاده کنید.
– در زمان سوار شدن به تاکسی سعی کنید با مسافران دیگر صحبت نکنید و همینطور بهتر است در صندلی های عقب تاکسی ها فقط دو نفر سوار شوند( لطفا با رانندگان همکاری کنید و مبلغ کرایه نفر سوم را پرداخت کنید).
– به کلیه رانندگان وسائل نقلیه توصیه می کنم که حتما از دستکش استفاده کنن و در زمان رانندگی پنجره سمت خود را تا حد ممکن باز نگه دارن.
–    اگر ورزش می کنید سعی کنید از حضور در باشگاه های ورزشی سرپوشیده و استخرها خودداری کنید(در منزل یا فضای باز ورزش کنید).
– در زمان استفاده از وسائل ورزشی موجود در پارکها حتما دستکش داشته باشید یا دستهای خود را بعد از استفاده با ترکیبات الکلی ضدعفونی کنید.
–    از تماس با حیوانات به هر طریقی خودداری کنید. از تماس حیوانات خانگی خود با حیوانات دیگر خودداری کنید.
–    محل نگهداری حیوانات خانگی خود را به صورت مرتب تمیز و گندزدایی کنید.
– در حال حاضر از هرگونه خرید حیوانات خانگی خودداری کنید.
– از حضور در اماکن مذهبی فعلا خودداری کنید و از هرگونه بوسیدن و لمس ضریح و درب این مکانهای مقدس خودداری کنید. در زمان اقامه نماز از مهر و جانماز شخصی خود استفاده کنید.
–    از مصرف مکملهای دارویی و انتی بیوتیک بدون نظر پزشک اکیدا خودداری کنید.
– برای شستشوی ظروف در منزل تا حد امکان از ماشین ظرفشویی استفاده کنید.
– برای شستشوی البسه حتما از ماشین لباسشویی استفاده کنید و برای خشک کردن لباسها سعی کنید در هوای باز و در مجاورت نور خورشید انها را خشک کنید.
– اگر امکان استفاده از ماشین ظرفشویی یا ماشین لباسشویی را ندارید حتما از اب گرم و مایع مناسب برای شستشو استفاده کنید.
در پایان فراموش نکنیم که مدیریت بهداشت فردی و عمومی در کنترل شیوع بیماری کرونا موثرترین روش حفاظتی است.

علیرضا عسگری 
دکترای مهندسی بهداشت محیط