روز جهانی بدون پلاستیک

بالا رفتن حساسیت‌ها مبنی‌بر استفاده نکردن از کیسه‌های پلاستیکی تا جایی پیش رفت که به غیر از انسان‌ها، حیوانات و آبزیان هم گرفتار آلودگی ناشی از وجود کیسه‌های پلاستیک در طبیعت و دریا شدند. رهاکردن کیسه‌ها در فضای باز سبب می‌شود که آنها به همراه باد جابه‌جا شده و وارد رودخانه‌ها و کانال‌های آب شوند؛ در نتیجه موجب گرفتگی آبراهه‌ها می‌شوند و در بسیاری موارد به علت ساکن ماندن آب، زاد و ولد انواع حشرات افزایش می‌یابد.از سوی دیگر وقتی کیسه‌های پلاستیکی وارد محیط‌زیست دریایی می‌شوند زنجیره غذایی جانوران دریایی را با خطر جدی مواجه می‌کنند، از این رو سالانه هزاران گونه از جانوران آبزی از قبیل وال، دلفین، فک و لاک‌پشت و نیز پرندگان دریایی بر اثر خوردن این کیسه‌ها و خفگی ناشی از آن می‌میرند. جالب است بدانید که کیسه‌های بلعیده شده حتی پس از مرگ جانوران و تجزیه آنها نیز سالم باقی می‌مانند، بنابراین دوباره پراکنده شده و از بین بردن حیاتی دیگر را ادامه می‌دهند. در دنیا تلاش هایی برای جلوگیری از آلودگی طبیعت به پلاستیک انجام گرفته است؛ ۳ ژوییه (۱۲ تیر) به منظور فرهنگ سازی و افزایش آگاهی عمومی در خصوص خطرات کیسه های پلاستیکی برای محیط زیست و ارائه راهکاری مناسب برای استفاده کمتر از این نوع کیسه ها، به نام “روز جهانی بدون کیسه پلاستیکی” نامگذاری شده است.

  ممنوعیت استفاده از کیسه‌های پلاستیکی در سراسر جهان

در سال ۲۰۰۲ میلادی، بنگلادش نخستین کشور بزرگی بود که استفاده از کیسه‌های پلاستیکی را ممنوع کرد. این کشور به دنبال سیل ویرانگر سال ۱۹۸۸ میلادی و به دلیل این که کیسه‌های پلاستیکی با بستن راه فاضلاب‌ها عامل اصلی شدت یافتن سیلاب بودند،‌ خسارات چشمگیری دید. در همان سال ، ایرلند قانون مالیات بر کیسه‌های پلاستیکی را وضع کرد که این قانون تا ۹۰ درصد مصرف کیسه‌های پلاستیکی را در این کشور کاهش داد.

در سال ۲۰۰۳ میلادی نیز دولت تایوان،‌ توزیع کیسه‌های پلاستیکی رایگان در فروشگاه‌ها و مراکز خرید را ممنوع کرد. ضمن اینکه استفاده از ظروف یکبار    مصرف در رستوران‌های این کشور نیز ممنوع شد و حتی بسیاری از فروشگاه‌ها از افرادی که کیسه‌های خرید خود را به همراه نمی‌آورند جریمه نقدی دریافت می‌کردند.

کشور  بوتان نیز در سال ۲۰۰۷ میلادی در راستای سیاست‌های این کشور مبنی بر افزایش نشاط ملی، فروش کیسه‌های پلاستیکی، تنباکو و تبلیغات خیابانی را ممنوع کرد. چین نیز در حال حاضر در نظر دارد با اعمال قانون منع تولید کیسه‌های پلاستیکی فوق نازک تا حد زیادی در هزینه‌ها و مصرف نفت در این کشور صرفه‌جویی کند.

در سال ۲۰۰۷ میلادی نیز در هنگ کنگ برای فروشندگان کیسه‌های پلاستیکی مالیات بر آلودگی محیط زیست در نظر گرفته شد، همچنین در انگلیس، روستای «مادبوری» در جنوب ناحیه «دوون» به عنوان نخستین شهر اروپایی عاری از کیسه‌های پلاستیک شناخته شد و در این روستا به جای کیسه‌های پلاستیکی،‌ کیسه‌های چند بار مصرف و تجزیه‌پذیر به فروش رسید. ۳۳ نماینده مجلس انگلیس در سال ۲۰۰۹ میلادی تصمیم به منع تولید کیسه‌های پلاستیکی فوق نازک و تعیین مالیات برای سایر انواع کیسه‌های پلاستیکی گرفتند. در ایتالیا نیز استفاده از کیسه‌های پلاستیکی در سال ۲۰۱۰ میلادی ممنوع شد.

در کشورهایی نظیر ایتالیا، بلژیک و ایرلند نیز به دنبال وضع مالیات، استفاده از کیسه‌های پلاستیکی ۹۴ درصد کاهش یافته است. در سوئیس، آلمان و هلند نیز برای استفاده از کیسه‌های پلاستیکی مالیات وضع شده است.

خطرات زیست محیطی کیسه های پلاستیکی

کیسه‌های پلاستیکی، پس از اختراع پلاستیک در سال ۱۸۵۶ میلادی توسط «الکساندر پارکس» مهمان خانه‌های ما شده‌اند و در همین مدت زمان نه چندان طولانی توانسته‌اند اثرات مخرب زیادی بر جای بگذارند. در واقع زندگی مدرن علاوه بر رفاهی که برای انسان به همراه دارد گاه ضررهای جبران ناپذیری را نصیب او می کند. همانطور که می دانیم پلاستیکها دنیای ما را تسخیر کرده اند، از تلفن های همراه گرفته تا کامپیوترها ، کلاه های ایمنی ، کیسه سرم های  دارویی ، ظروف غذایی یکبار مصرف و پوشش بسیاری از وسایل برقی همه و همه از پلاستیک ساخته شده است.

همانطور که در قبل اشاره شد این کیسه های پلاستیکی به همراه باد جابه جا شده و وارد رودخانه ها و کانال های آب می شوند؛ در نتیجه موجب گرفتگی آبراهه ها شده و در بسیاری موارد به علت ساکن ماندن آب، زاد و ولد انواع حشرات افزایش می یابد. کیسه های پلاستیکی درصورت ورود به محیط زیست دریایی، وارد زنجیره غذایی جانوران دریایی شده و سالانه هزاران گونه از جانوران آبزی از قبیل وال، دلفین، فک و لاک پشت و نیز پرندگان دریایی اشتباهاً بر اثر خوردن این کیسه ها و خفگی ناشی از آن میمیرند.

گردآورنده: ماندانا یاوری