علل ایجاد زلزله

به درستی مشخص نیست که چرا زلزله بهوجود میآید، اما همانطور که قبلاً اشاره شـد تجمع انرژی در درون زمین از یک طرف و افزایش نیـروی زیـاد در درون زمـین و عـدم تحمل طبقات زمین برای نگهداری این انرژی از طرف دیگر، موجب شکسته شدن زمین در بعضی نقاط آن شده و انرژی از محل آن آزاد می شود. ایـن شکسـتگی کـه اکثـراً بـا جابجایی زمین اتفاق میافتد، باعث خطرات و ایجاد لرزش زمـین مـی گـردد کـه بـه آن زلزله گفته میشود.

اما این انرژی از کجا می آید؟ برخی معتقدند که زمین از ورقـههـایی تشـکیل شـده است که این ورقهها با صفحاتی که در کنار هم قرار دارند، به یکدیگر فشـار وارد کـرده و باعث میشوند که ورقههایی که دارای وزن کمتری هستند به داخل زمین فرو روند (این پدیده در اصطلاح علمی فرو رانش صفحات گفته میشود). همچنـین ممکـن اسـت کـه ورقهها در کنار یکدیگر به هم فشرده گردند. در اثر فرو رانش و پایین رفـتن صـفحه بـه درون زمین و به دلیل افزایش فشار و دمای طبقات درونی، ورقه شروع به گـرم شـدن و ذوب شدن میکند و مواد مذاب حاصله سبک شده و مجدداً به سمت بالا حرکت کرده و فشاری را به طبقات مجاور وارد میکند.

ترکیب این نیروها در درون زمین باعث ایجاد یک حالت عدم تعادل انرژی مـیشـود، این وضعیت تا زمانی که طبقات فوقانی و سطحی زمین تحمـل مقاومـت در برابـر آن را داشته باشند، حفظ میگردد. اما زمانی که سنگها دیگر تحمل ایـن فشـارها را نداشـته باشند، انرژی به یک باره آزاد میگردد و زلزله ب هوجود مـیآیـد. البتـه ایـن بـدان مفهـوم نیست که تمامی زلزلهها بدین طریق ایجاد میشوند، بلکه میتـوان گفـت بخـش اصـلی زمین لرزهها، با این فرضیه قابل توجیه است. 

عنوان : اصول و مبانی عملیات امداد و نجات
مولف : فرامرز فرج