راهکارهای ایمنی صنف تأسیسات مکانیکی گاز ساختمان

از خصوصیات عمده مشترک و اغلب ساختمانهای عمومی حضور همزمان تعداد زیادی از از افراد در فضای داخلی این ساختمان ها است. حضور افراد در این ساختمانها ممکن است کوتاه مدت و یا به صورت مدت طولانی ادامه پیدا کند ولی در هر صورت کاربران ساختمانها معمولا آشنایی کافی با جزئیات داخلی ساختمان را ندارند. بهر حال خصوصیات فوق و عوامل متعدد دیگر که در مورد انواع ساختمانها متفاوت هستند ایجاب می کند که در ساختمانهای عمومی ضرایب ایمنی بالاتری در مقابل خطرات مختلف از جمله گاز کشی طبیعی اعمال گردد زیرا خطرات آتش سوزی، انفجار، گاز زدگی و یا انواع حوادثی که ممکن است در ساختمان ها روی دهد و منجر به آسیب رساندن به سیستم لوله کشی گاز ساختمان گردد و مسئولین ذیربط موظف هستند کلیه احتمالات فوق را مدنظر قرار دهند و از سوی دیگر مجری همواره در قبال کلیه مسائل مربوط به لوله کشی استاندارد از قبیل اجرای لوله کشی بر اساس نقشه های تائید شده، کیفیت جوشکاری، نصب کلاهک ها و… مسئول خواهد بود و عدم رعایت استاندارد سازی در این زمینه می تواند باعث حوادث ناگواری از جمله گاز گرفتگی، آتش سوزی و تلفات انسانی شود. اقدامات پیشگیری از آتش سوزی ساختمانهای مسکونی، تجاری و صنعتی نشان دهنده اهمیت زیاد این موضوع در سال های اخیر بوده است زیرا آمارهای منتشر شده از آتش سوزیها حاکی از بیشترین علت آتش سوزی ها ناشی از وسایل و تأسیسات گازسوز بعد از سیستم تأسیسات برقی را نشان می دهد. لذا ضوابطی را به منظور استاندارد سازی لوله کشی گاز ساختمانها جهت جلوگیری از حریق و حوادث جبران ناپذیر و نابخشودنی برای مجریان در این صنف به شرح ذیل آمده است:

١- رعایت کامل موارد ایمنی مندرج در مباحث ۲۲ گانه مقررات ملی ساختمان به ویژه  مباحث سوم (حفاظت ساختمان در برابر حریق)، مبحث دوازدهم (ایمنی و حفاظت کار در حین اجرا)، مبحث چهاردهم (تأسیسات گرمایی، تعویض هوا و تهویه مطبوع)، مبحث سیزدهم مقررات ملی ساختمان در مورد سیستم برق و مبحث شماره هفدهم (لوله کشی گاز) انجام گیرد.

۲- کلیه وسایل گازسوز باید توسط افرادی که آموزش رسمی دیده و دارای پروانه صلاحیت بوده و نمایندگی مجاز از سازنده مربوط را داشته باشند نصب و راه اندازی شوند.

۳- اخذ مدرک فنی و حرفه ای جهت شاغلین در اینگونه مراکز.

۴- اخذ گواهینامه صلاحیت اجرای لوله کشی گاز ساختمان از وزارت مسکن و شهرسازی برای شاغلین در اینگونه مراکز .

۵- مسئولیت کنترل و تایید طرح و محاسبات تأسیسات لوله کشی گاز طبیعی و مصالح مصرفی و کنترل ابعاد دودکش ها و مسیرهای تهویه مطبوع به وسایل گازسوز ساختمان های نظارت بر اجرای عملیات لوله کشی و آزمایش های مربوطه به عهده مهندس ناظر ساختمان می باشد که صلاحیت وی مورد تایید وزارت مسکن و شهر سازی باشد.

۶- در هنگام استفاده از سیم برق ضروریست سیم سیال از کابل و از شماره ۳ استفاده شود و کابلها با تجهیزات قرقره ای در نظر گرفته شود.

۷- آشنایی کامل با تأسیسات اطفاء حریق و رایرز آب آتش نشانی.

 ۸-نصب دستگاه اعلام حریق نشت گاز در موتورخانه ساختمانهای عمومی و خاص الزامیست.

۹- مسئولیت کلیه امور طراحی، محاسبات لازم (در صورتیکه طراحی با مجری باشد)، استفاده از مصالح مناسب، اجرای لوله کشی گاز، تهیه نقشه ها طبق اجراء، انجام آزمایش های تزریق گاز و راه اندازی سیستم لوله کشی گاز ساختمان به عهده مجری می باشد.

۱۰- در نظر گرفتن تفکیک سیستم لوله کشی گاز به قسمت های متعدد بطوریکه در شرایط غیر عادی بتوان هر قسمت را جداگانه از مدار خارج کرد.

۱۱- عبور لوله های گاز از سقف های کاذب سالن های بزرگ که امکان مهار کردن لوله ها میسر نیست ممنوع است.

۱۲- پیش بینی های لازم برای جلوگیری از خطر طراحی دودکش ها که شامل انتخاب مسیر عبور دودکش ها در هنگام نفوذ گازهای سمی حاصل از احتراق به فضاهای مجاور دیوارهای محل عبور دودکش ها می شود.

۱۳- قطر لوله های گاز باید به اندازه ای باشد که بتواند گاز کافی را برای حداکثر مصرف دستگاه یا دستگاههای گازسوز مربوط تأمین نماید بدون اینکه بین رگلاتور و وسایل گاز افت فشاری بیش از ۷/۱۲ میلی متر ستون آب بوجود آید.

۱۴- کنتور گاز باید در داخل محدوده ملک مشترک و نزدیکترین نقطه به درب ورودی ساختمان یا واحد مسکونی قرار گیرد و در جایی نصب گردد که در معرض جریان هوا باشد.نباید مکان های که امکان بروز و تشدید آتش سوزی دارد نصب گردد، حداقل فاصله کنتور از منابع تولید  اشتعال از قبیل کوره و آبگرمکن یک متر در نظر گرفته شود ، ارتفاع لوله جانشین کنتور تا کف زمین باید ۱۸۰ سانتیمتر باشد و در صورت عدم امکان، افزایش ارتفاع تا ۲۲۰ سانتی متر بلامانع است.

۱۵- مصالح مورد استفاده در سیستم لوله کشی گاز باید قبلا توسط مهندس ناظر مورد بررسی قرار گرفته، گواهینامه های ساخت آنها کنترل و از مناسب بودن آنها برای استفاده در سیستم لوله کشی گاز طبق مقررات حاصل شود.

۱۶- ممنوع بودن نصب وسایل گازسوز گرمایشی (بخاری، آب گرمکن و پکیج) در فضاهای داخلی ساختمانهای عمومی و خاص (توضیح اینکه در صورتی که هوای مورد نیاز احتراق آنها از فضای خارج از ساختمان تأمین شود مانعی ندارد.)

۱۷- جوشکاری باید توسط جوشکارانی که دارای پروانه مهارت فنی معتبر در جوشکاری لوله گاز می باشند انجام گیرد.

۱۸- سیستم برق در دفاتر کار و کارگاه بر اساس مبحث شماره ۱۳ مقررات ملی ساختمان انجام گیرد بنحویکه:

* کلیه سیم کشی بصورت تو کار و در صورت اجراء بصورت روکار، استفاده از کابل و عبور آنها از داخل داکت مخصوص صورت گردد.

*نصب کلید (کلید قطع جریان نشتی برق و محافظ جان) در تابلو برق و یا مجاورت کنتور برق

*عدم ذخیره سازی هر گونه مواد سوختنی و مایعات قابل اشتعال در کاربری و همچنین سیلندرهای گاز مایع ۱۱ کیلوگرمی و صنعتی بصورت پر و خالی.

* کلیه قفسه ها، میز کار و موارد مشابه به سیستم ارتینگ مجهز باشد.

۱۹- نصب یک دستگاه خاموش کننده دی اکسید کربن جنب هر یک از تابلوهای برق.

۲۰- نصب یک دستگاه خاموش کننده پودر گاز مانومتردار ۶ کیلوگرمی (تعداد و محل نصب خاموش کننده طبق نظریه کارشناس آتش نشانی است.)

۲۱- نصب تهویه مناسب و متناسب با حجم کارگاه.

۲۲- استاندارد بودن کلیه تجهیزات و ابزار آلات مورد استفاده.

۲۳- نصب شماره تلفن اضطراری (۱۲۵) سازمان آتش نشانی در کاربری بنحوی که قابل رؤیت همگان باشد.